'Sömürge' geriliminden sonra ilk görüşme

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun'un, iki ülke arasında yaklaşık 4 aydır devam eden gerilimin ardından bugün Fransız mevkidaşı Emmanuel Macron ile ikili ilişkileri görüştüğü belirtildi.

Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un 2 Ekim 2021'de Le Monde gazetesinde yer alan Cezayir'e yönelik suçlayıcı ifadeleriyle iki ülke arasında tırmanan gerilimin ardından ilk görüşme bugün gerçekleşti.

Cezayir Cumhurbaşkanlığı'nın Twitter hesabından yapılan yazılı açıklamaya göre, Macron Tebbun'u telefonla arayarak, iki ülke arasındaki ilişkileri görüştü.

Görüşmede, Macron, Tebbun'a Brüksel'de düzenlenecek Avrupa Birliği-Afrika Birliği Zirvesi'ne katılma davetini yineledi.

Elysee Sarayı'ndan yapılan açıklamaya göre ise Macron ve Tebbun, görüşmede özellikle güvenlik ve ekonomik konularda ikili ilişkilerde elde edilen pozitif dinamikten duyduğu memnuniyeti dile getirdi. İki lider bu yolda ilerleme konusunda mutabık kaldı.

Macron ve Tebbun görüşmede bölgesel ve Sahel bölgesindeki terörle mücadele konularını ve Brüksel’de düzenlenecek Avrupa Birliği-Afrika Birliği Zirvesi’ni ele aldı.

Macron ayrıca Tebbun’a Cezayir Bağımsızlık Savaşı ile ilgili konular hakkında çalışmaya hazır olduğunu belirtti.

Cezayir ile Fransa arasındaki gerginlik

Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un 2 Ekim 2021'de Le Monde gazetesinde yer alan Cezayir'e yönelik suçlayıcı ifadeleri, iki ülke arasındaki gerginliği tırmandırmıştı.

Cezayir'de "askeri-siyasi bir sistemin hüküm sürdüğünü ve ülkenin resmi tarihinin tamamıyla yeniden yazıldığını, gerçeklere dayanmadığını ve Fransa'ya düşmanlık üzerine inşa edildiğini" ileri süren Macron, şu ifadeleri kullanmıştı:

"Cezayir'in bir ulus olarak inşası, izlenmesi gereken bir fenomendir. Fransız sömürgesinden önce Cezayir ulusu var mıydı?" şeklinde sömürgeci bir üslup kullanmıştı.

Bunun üzerine Cezayir Cumhurbaşkanlığı, "Macron'un ifadeleri Fransız sömürgeciliğine karşı direnen 5 milyondan fazla şehidin anısına yönelik kabul edilemez bir hakaret" diyerek Fransa Cumhurbaşkanı'nın açıklamalarını kınamıştı.

Cumhurbaşkanı Tebbun, ülkesinin Paris Büyükelçisi Muhammed Anter Davud'u istişare için ülkeye çağırmış, Cezayir'in hava sahası Fransız askeri uçaklarına kapatılmıştı.

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian ise geçen aralık ayında Cezayir'e gerçekleştirdiği ziyarette, Fransa'nın, iki ülke arasındaki buzları eritmeyi istediğini ifade etmişti.

Cezayir'in Bağımsızlığı

Cezayir 1830' yılında Fransızlar tarfından işgal edildi. Fransa kolonisi kurulan ülke, sömürge idaresi tarafından yönetilmeye başlandı. Fransızları hiçbir zaman kabullenmeyen Müslüman Cezayir halkının başlattığı ayaklanmalar her defasından vahşi bir şekilde bastırıldı.

Fransa'nın işgali altında yaşayan Cezayir halkı, katliamlar, sosyal, kültürel ve ekonomik baskının her çeşidinin uygulanması, Fransızcanın eğitim dili olarak kullanılmasına rağmen dininden ve bağımsızlık isteğinden vazgeçmedi.

Direniş mücadelesi sonucunda 1962'de varılan anlaşmayla Cezayir bağımsızlığına kavuşurken, Fransızlar Cezayir'den çekilmek zorunda kaldı. 

Silahlı mücadelenin başladığı 1954 yılından bağımsızlığa kadar süren süreçte bir buçuk milyondan fazla Cezayirli katledilirken, 500 bin Cezayirli evlerinden edilerek Tunus ve Fas'a sığınmak zorunda kaldı. İki milyona yakın nüfusun evsiz kaldığı bu dönemde kamu binaları ve fabrika gibi ekonomik kurumların çoğu yıkıldı. Mücadelenin başladığı dönemde yaklaşık 10 milyon olan ülke nüfusu işgal dönemindeki soykırımların sonucu olarak işgal bittiği zaman 7.5 milyona kadar geriledi.