Uluslararası yardımlardan mahrum kalan Afganistan'da, hastaneler imkansızlıklarla boğuşuyor

Afganistan'da açlık ve sefaletin arttığı, başta yeni tip koronavirüs (Kovid-19) hastaneleri olmak üzere sağlık kurumları ısınma, yakıt, elektrik, gıda, aşı, ilaç ve tıbbi teçhizat yoksunluğu içerisinde hizmet vermeye çalışıyor.

Taliban hükümetinin Sağlık Bakanlığı Sözcüsü ve başkent Kabil'deki hastanelerin yetkilileri ülkedeki sağlık sistemi ile ilgili açıklamalarda bulundu.

Taliban sonrası Afganistan'a yönelik uluslararası yardımların kesilmesi ve Afganistan'ın uluslararası fonlara erişiminin durdurulması hastaneleri derinden etkiledi.

Birleşmiş Milletler başta olmak üzere uluslararası kurumların açlık ve fakirliğin derinleşeceğine dair uyarıları sürerken, yaklaşan kış aylarında milyonlarca Afgan'ın temel ihtiyaçlara ulaşmada büyük zorluk yaşayacağı tahmin ediliyor.

Ülkedeki insani dramın artacağı beklenirken, bununla mücadele etmesi beklenen hastaneler, içinde bulundukları imkansızlık nedeniyle ülkenin sağlık sistemini çökme tehlikesiyle karşı karşıya bırakıyor.

Hastanelerde birçok ihtiyaç karşılanamıyor

Yetkililer, Taliban sonrası Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve uluslararası yardım kuruluşları tarafından sağlanan bütçenin aniden kesildiğini ve söz konusu yardımların ülkeye yeniden sevk edilmemesi durumunda Afganistan'da büyük bir insani dramın yaşanacağı konusunda uyarıyor.

Hastanelerde sık sık elektrikler kesiliyor. Kış ayları etkisini artırmasına rağmen binalar yakıt kıtlığı nedeniyle ısıtılamıyor. Jeneratörler ise yine aynı sebeple çalıştırılamıyor. Hastalar kalın battaniye ve yorganlar altında tedavi edilmek zorunda kalıyor. İçme suyu ya dışarıdan getiriliyor ya da çeşmeden içiliyor. Yine aynı şekilde ilaç ve tıbbi teçhizat temininde de kıtlık yaşanıyor.

Hastalar artık et, süt, meyve, sebze yerine pirinç, patates ve bakliyat gibi gıdalarla besleniyor.

Birçok Kovid-19 hastanesi kapatıldı

Taliban hükümetinin Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Doktor Cavid Hajir, Afganistan'daki rejim değişikliğinin ardından ülke genelindeki 37 Kovid-19 hastanesinin çoğunun bütçe yetersizliği nedeniyle kapatıldığını ancak bunların yeniden faaliyete geçmesi için çalışmalarının sürdüğünü aktardı.

Kovid-19'un Omicron varyantının henüz ülkede görülmediğine ancak tedbirli olmaları gerektiğine değinen Hajir, "İlgili yerli ve yabancı uluslararası yardım kuruluşlarıyla görüşmelerimiz sürüyor. Bu hastaneleri yeniden aktif hale getiremezsek Omicron tüm ülkeye yayılır ve insanlık faciası yaşanabilir. Bunu önlememiz lazım.” ifadelerini kullandı.

Bazı yabancı yardım kuruluşlarının hastanelerin yeniden açılması için yardım taahhüdünde bulunduğunu kaydeden Hajir, "Kovid-19 hastaneleri doğrudan Dünya Bankası tarafından fonlanıyordu ve 2024'e kadar desteklerinin süreceğini taahhüt etmişlerdi. Ancak kasım ayından bu yana yardımları durdurdular. Bu nedenle Kovid-19 konusunda büyük sıkıntılar doğdu." dedi.

Çin 3 milyon aşı gönderecek

Çin'in Afganistan'a 800 bin aşı yardımı yaptığını hatırlatan Hajir, birkaç gün içerisinde kalan 200 binin de geleceğini ve bu sayının zamanla 3 milyona ulaşacağını aktardı.

Avusturya'nın da aşı taahhüdünde bulunduğunu aktaran Hajir, şu an ellerinde 1 milyon doz aşının hazır bulunduğunu ve aşı kıtlığı yaşamadıklarını savundu.

Hajir, sözlerini Birleşmiş Milletler (BM) kurumlarına ve sağlık alanında faaliyet gösteren uluslararası kurumlara Afganistan'a yardım çağırısı yaparak sonlandırdı.

"Ambulans var, benzin yok"

Kabil'deki Afgan-Japon Kovid-19 Hastanesinin 2 ambulansı var ancak benzin olmadığı için kullanılamıyor. Ambulanslar hastane bahçesinde atıl vaziyette beklerken kıtlık sadece bundan ibaret değil.

Hastanede personel 4 aydır maaş alamıyor. Hastane bahçesinde onlarca oksijen tüpü sıralanmış durumda fakat hepsi boş. Binalar ısıtılamıyor, aşının yanında ilaç ve tıbbi teçhizatlar da yeterli değil.

Acil Birim Ünitesi Müdürü Dr. Şirinağa Nasıri, halihazırda ülkede Kabil'de 2, Herat ve Mezar-ı Şerif'te 1'er olmak üzere toplam sadece 4 Kovid-19 hastanesinin faaliyet gösterdiğini, bu nedenle çevre illerden gelen hasta sayısının arttığını ifade etti.

"Hastanenin bahçesindeki kuru ağaçları kestik"

Kabil'deki Cumhuriyet Hastanesi de diğer hastaneler gibi birçok kalemde yokluk yaşıyor. Taliban sonrası hastanenin yaklaşık 50 personelinin ülke dışına kaçtığı ve şu an en çok da hemşirelere ihtiyaç duyulduğu öğrenildi.

Hastanenin Başhekimi Dr. Muhammmedullah Ali Şengi, ülkedeki tüm hastanelerin benzer durumda olduğunu belirterek, "Yakıt kıtlığı nedeniyle hastanenin bahçesindeki kuru ağaçları kesip yaktık. Daha sonra İHH'den yakıt desteği aldık ve hala onu kullanıyoruz. Bu yakıt da bitince ne yapacağımızı kara kara düşünüyoruz." dedi.

Kendilerinin de 4 aydır maaş alamadıklarını kaydeden Şengi, cumartesi Uluslararası Kızılhaç Komitesinin maaşları ödediğini ancak hastane masrafları için ellerinde para olmadığını söyledi.

Şengi, "Yardımlar kesilince zor durumda kaldık. Şu an Kabil’in en büyük hastanelerinden olmamıza rağmen x-ray cihazımız dahi bulunmuyor." şeklinde konuştu.

AA