France 24: Avrupa silah devleri, Sudan'da Hemedti milislerine BAE iş birliğiyle silah sağlıyor

Fransa merkezli France 24 kanalının yürüttüğü kapsamlı araştırma dizisinin beşinci bölümünde, Avrupa’nın Sudan’daki çatışma bölgelerine silah ihracatına dolaylı yollardan nasıl katkı sağladığı ortaya çıkarıldı. Avrupa Birliği’nin Sudan’a silah satışına yönelik uyguladığı ambargoya rağmen, bazı Fransız ve Avrupalı şirketlerin, BAE merkezli silah şirketi International Golden Group (IGG) ve ana şirketi Edge Group ile işbirliklerini sürdürdüğü belgelendi.

France 24’ün önceki bölümlerinde, Bulgaristan merkezli Dunarit firmasının ürettiği havan mermilerinin IGG aracılığıyla önce Libya’ya, ardından Sudan’a ulaştırıldığı, bu mühimmatın Darfur ve Hartum’daki sivil yerleşimlerde kullanıldığı belgelerle sunulmuştu. Son bölümde ise IGG'nin, uluslararası yaptırımlara rağmen Avrupa'nın en büyük savunma şirketleriyle ticari ve askeri ilişkilerini sürdürdüğü tespit edildi.

Fransız Safran, Thales, KNDS France (eski adıyla Nexter), İtalyan Leonardo ve İspanyol Indra şirketlerinin IGG ve Edge Group ile ortaklıklar kurduğu, savunma teknolojileri geliştirdiği ve büyük miktarda silah satışı yaptığı aktarıldı. Örneğin, IDEX 2025 savunma fuarında IGG, BAE ordusuna 178 milyon euro değerinde mühimmat sağlamak üzere anlaşma imzaladı. Ancak geçmişte benzer alımların Libya ve Sudan’a yönlendirildiği, BM raporlarıyla belgelenmişti.

IGG’nin Sudan’da katliamlarla suçlanan Hızlı Destek Kuvvetleri’ne (HDK) zırhlı araçlar ve Fransız menşeili savunma sistemleri sağladığına dair ciddi kanıtlar bulunuyor. Amnesty International, 2024 Kasım’ında yayınladığı raporda, Sudan’daki bazı zırhlı araçlarda Fransa menşeili Galix kendini savunma sistemlerinin kullanıldığını açıklamıştı.

Fransız şirketler, ürünlerin ihraç edildiği ülkenin Birleşik Arap Emirlikleri olduğunu ve yeniden ihracat yasağı şartıyla teslimat yaptıklarını söylese de, Abu Dabi yönetiminin bu silahları Sudan’a göndermek için izin alıp almadığına dair sorulara yanıt verilmedi.

Silah Ticareti Gözlemevi’nden Fransız uzman Tony Fortin, Fransa'nın BAE ile savunma işbirliğinin derin olduğunu, 1990'lara kadar dayandığını ve bugünkü ihlallerin sorumluluğunun sadece alıcı ülkeye değil, tedarikçiye de ait olduğunu vurguladı. Fortin, “Bazı uluslararası şirketler IGG ve Edge Group ile çalışmayı reddediyor. Fransız şirketler neden hala devam ediyor? Bunu açıklamaları gerekiyor.” dedi.

Sonuç olarak, Fransız ve Avrupalı şirketlerin, Sudan’da savaş suçu işleyen milislere dolaylı olarak silah sağladığına dair ciddi iddialar ve belgeler bulunmasına rağmen, şirketler ve hükümetler bu işbirliklerini sürdürmekte ısrar ediyor. Tüm bu gelişmeler, BAE'nin bölgesel çatışmalarda oynadığı tartışmalı rolü ve Avrupa’nın bu sürece katkısını yeniden gündeme taşıyor.