UCM'den tarihi karar: Anti-Balaka liderlerine Müslümanlara yönelik katliamdan hapis cezası
Orta Afrika’daki 2013-14 iç savaşında Müslüman sivillere yönelik katliamlardan sorumlu tutulan iki Anti-Balaka lideri, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde ilk kez mahkûm edildi. “Rambo” lakaplı Alfred Yekatom’a 15, Patrice-Edouard Ngaïssona’ya 12 yıl hapis cezası verildi.
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), 2013-2014 yıllarında Orta Afrika Cumhuriyeti’nde Hristiyan ağırlıklı Anti-Balaka milislerinin Müslüman sivillere yönelik işlediği suçlar nedeniyle iki eski lideri hapis cezasına çarptırdı.
Eski milletvekili ve “Rambo” lakaplı Alfred Yekatom 15 yıl, Orta Afrika Futbol Federasyonu'nun eski başkanı Patrice-Edouard Ngaïssona ise 12 yıl hapis cezası aldı.
Lahey’deki mahkeme heyeti, her iki sanığın da cinayet, işkence, zulüm, zorla yerinden etme ve sivillere yönelik saldırılar gibi suçlardan “makul şüphenin ötesinde” suçlu bulunduğunu açıkladı. Saldırıların büyük ölçüde, Seleka koalisyonunu desteklediği iddia edilen Müslüman sivillere yönelik olduğu belirtildi.
Yekatom’un başkent Bangui'de, Yamwara’daki bir okuldan yönettiği saldırılarda sivillerin işkenceye uğradığı ve bazı kurbanların kulak, parmak ve ayak parmaklarının kesildiği bildirildi. Ngaïssona ise Fransa'da 2018'de tutuklanıp Lahey’e iade edildikten sonra benzer suçlara yardım ve yataklık etmekten mahkûm edildi.
Mahkeme, her iki sanığın da Müslüman sivilleri, Seleka’nın işlediği suçlara yönelik toplu bir cezalandırma anlayışıyla hedef aldığını kaydetti. Ancak yargıçlar, dinin bu saldırılarda araçsallaştırıldığını, asıl nedenin ise farklı olduğunu belirtti.
Söz konusu suçlar, Seleka'nın 2013'te dönemin Cumhurbaşkanı François Bozizé’yi devirerek iktidarı ele geçirmesi sonrası kurulan Anti-Balaka milislerinin liderlikleri döneminde işlendi. Çatışmalar binlerce insanın ölümüne, yüzbinlercesinin de yerinden edilmesine yol açmış, camiler, evler ve dükkânlar tahrip edilmişti.
Kararı açıklayan Başyargıç Bertram Schmitt, her iki sanığın da mahkeme sırasında tüm suçlamaları reddettiğini ancak karar açıklandığında sessiz kaldıklarını belirtti. Yekatom, çocuk asker kullanımıyla ilgili suçlamalardan beraat ederken, Ngaïssona hakkındaki tecavüz suçlaması da mahkemece reddedildi.
Şubat 2021'de başlayan davada savcılık 114, savunma ise 56 tanık dinletti. Yaklaşık 2.000 mağdur, yasal temsilciler aracılığıyla davaya katıldı.
Bu dava, UCM’nin Anti-Balaka şiddetiyle ilgili ilk yargı süreci olurken, Seleka komutanı Mahamat Said Abdel Kani hakkındaki yargılama halen sürüyor.
Öte yandan Orta Afrika Cumhuriyeti'nde altı Anti-Balaka mensubuna yönelik yerel düzeyde açılan davalar da yakında başlayacak.
Ülkede son yıllarda şiddet azalmış olsa da istikrarsızlık sürüyor. Silahlı gruplar, Ruanda askerleri ve Rus paralı askerlerinin destek verdiği ulusal orduyla çatışmaya devam ediyor.
1960 yılında Fransa’dan bağımsızlığını kazanan Orta Afrika Cumhuriyeti, o tarihten bu yana darbeler ve çatışmalarla boğuşuyor. Ülke, dünyanın en yoksul ülkeleri arasında yer alıyor.
