ABD, Şam’da askeri üs kuruyor: Suriye-İsrail anlaşması için yeni dönem başlıyor

Reuters’a konuşan altı kaynak, ABD’nin Suriye’nin başkenti Şam’da bir askerî üs kurmaya hazırlandığını bildirdi. Bu adımın, Washington’un Suriye ile İsrail arasında arabuluculuk yaptığı güvenlik anlaşmasını uygulamaya yardımcı olmayı amaçladığı belirtildi.

Habere göre bu plan, Bashar Esad rejiminin 2024 sonunda devrilmesinden sonra Suriye’nin ABD ile ilişkilerini yeniden düzenlemeye başladığının güçlü bir göstergesi.

Kaynaklar, ABD’nin başkent yakınlarındaki hava üssünü, olası bir İsrail-Suriye anlaşmasının gözetimi için kullanmayı planladığını aktardı. ABD yönetimi ise “IŞİD’le mücadeleye yönelik askerî varlığımızı sürekli değerlendiriyoruz” açıklamasını yaptı.

Üs, Suriye’nin güneyine yakın bir bölgede bulunuyor ve Trump yönetimi döneminde İsrail’le oluşturulacak tampon bölge anlaşması kapsamında yer alacağı belirtiliyor. Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed el-Şaraa’nın, önümüzdeki hafta Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesi bekleniyor.

Batılı bir askerî yetkiliye göre, Pentagon son iki ayda hava keşifleri göndererek pistin faal durumda olduğunu teyit etti. Suriyeli askerî yetkililer, üssün lojistik, gözetim, yakıt ikmali ve insani operasyonlar için kullanılmasının planlandığını, ancak Suriye’nin tam egemenliğinin korunacağını vurguladı.

Reuters’a konuşan Suriyeli bir savunma yetkilisi, ABD’ye ait C-130 tipi nakliye uçaklarının pist testleri yaptığını belirtti. ABD askerlerinin ne zaman konuşlanacağı ise henüz net değil.

Bu plan, ABD’nin Lübnan’daki anlaşmayı izlemek ve Gazze planını uygulamak üzere kurduğu iki yeni askerî varlıkla aynı stratejik çerçeve içinde değerlendiriliyor.

Suriye yönetimi, ABD askerî varlığının yeni devletle mutabakat halinde olacağını açıkladı. Şam yönetiminin yakında ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı koalisyona katılması bekleniyor.

İşgalci İsrail, 2024 sonunda Esad rejiminin devrilmesiyle Suriye’nin güneyinde geniş alanları işgal etmiş, bölgede askerî üsler kurmuştu. Yeni yönetim, defalarca İsrail’le çatışma istemediğini, işgal edilen topraklardan çekilme talebini yineledi.

ABD’nin çabaları, iki taraf arasında güvenlik veya normalleşme anlaşması sağlamayı hedefliyor. Ancak, işgalci İsrail’in yeni şartlar dayatması nedeniyle görüşmeler çıkmaza girdi. Şam, 1974 Sınır Anlaşması’nın esas alınmasında ısrar ediyor.

Washington, anlaşmanın yıl sonuna kadar imzalanması için Şam’a baskı yapıyor. İsrail ise, Golan Tepeleri’ndeki stratejik noktaları tamamen terk etmeyeceğini açıkça belirtiyor.

“Cisr” Araştırma Merkezi’nden Wail Alloun, ABD’nin bu adımının işgalci İsrail’in güvenliğini garanti altına alacak bir denge politikası olduğunu söyledi. Uzman, bunun aynı zamanda Türkiye, Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerinin çıkarlarını da korumaya yönelik bir istikrar planı olarak değerlendirilebileceğini belirtti.

Siyasi analist Muhammed Mustafa ise, ABD’nin Tanf Üssü’ndeki askerî yapısının değişebileceğini, bunun BM nezdinde Suriye’nin diplomatik manevralarını etkileyebileceğini ifade etti.