Guterres: “Fon krizi milyonlarca hayatı tehlikeye atıyor”

Guterres, New York’taki BM Genel Merkezi’nde düzenlenen “2026 BM Merkezi Acil Durum Müdahale Fonu (CERF) Üst Düzey Bağış Etkinliği” programında konuştu.

Dünyada krizlerin katlanarak arttığını ve bunlara bağlı olarak insani ihtiyaçların çoğaldığını belirten Guterres, insani yardım sistemine yönelik bağışlardaki kesintilerle fonların yetersiz olmasının milyonlarca hayatı tehlikeye attığına işaret etti.

Guterres, 2026 Küresel İnsani Yardım Genel Bakışı’nın tahminine göre, dünyada en acil ihtiyaç sahibi 87 milyon insana ulaşmak için 23 milyar ABD dolarına ihtiyaç olduğunun altını çizdi.

CERF’in kullanılmaya başlandığı 2006'dan bu yana 100'den fazla ülkede yaklaşık 10 milyar ABD doları tutarında hayat kurtarıcı yardım sağladığı bilgisini paylaşan Guterres, bu sürede 20'den fazla BM kuruluşu ve yüzlerce ortakla çalışarak her yıl on milyonlarca insana ulaştığını söyledi.

Guterres, “CERF işe yarıyor çünkü hızlı, esnek ve adil, çoğu zaman diğer destek kaynaklarından önce ulaşıyor.” diyerek CERF’in Ukrayna, Gazze, Afganistan, Somali, Bangladeş gibi birçok ülkedeki erişimlerini örnek gösterdi.

Fakat bugün insani yardım sisteminin en büyük sınamayla karşı karşıya olduğuna dikkati çeken Guterres, “2025'te bağışçıların katkıları daha önce hiç olmadığı kadar keskin bir düşüş yaşadı. Bu yılki tahmini katkıların 2015'ten bu yana en düşük seviyede olması bekleniyor, bu da müdahale kabiliyetimizi zayıflatan tehlikeli bir eğilim.” ifadesini kullandı.

Guterres, bağışçılara CERF için bugün en az 1 milyar ABD doları hedefine ulaşılabilmesi adına katkıda bulunmaları çağrısı yaptı.

“CERF tökezlerse müdahale etme yeteneğimiz de tökezler”

BM İnsanı İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Tom Fletcher da burada yaptığı konuşmada, artan çatışmalarla yardım sistemlerinin kırılma noktasına geldiğine işaret etti.

Fletcher, CERF’in, krizler zirveye ulaşmadan önce harekete geçme konusunda dünyanın en büyük yatırımcısı konumunda olduğunu belirterek, yarım milyondan fazla insanın giderek daha da ağırlaşan iklim şoklarına karşı dirençlerini artırmalarına yardımcı olduğunu ifade etti.

CERF’in finansman açığına işaret eden Fletcher, “CERF tökezlerse müdahale etme yeteneğimiz de tökezler. Ve bunu ilk ve en kötü şekilde bize güvenen insanlar hisseder.” dedi.

Fletcher, her bir dolara ihtiyaç olduğunu belirterek, “Bu yüzden bugün size çağrım; 1 milyar dolarlık hedefe ulaşmamıza yardımcı olun. Gelecek yıl değil, bir gün değil, şimdi. Çünkü bugün taahhüt ettiğiniz her dolar, yarın için bir can simidi olacak.” diye konuştu.

BM Genel Kurulu'nca 2005'te kurulan BM Merkezi Acil Durum Müdahale Fonu (CERF), genellikle doğal afetler veya çatışmalar gibi ortaya çıkan ani krizlerde, BM kuruluşlarına ve ortaklarına zamanında, hızlı ve hayat kurtarıcı yardım sağlamaları için oluşturulan küresel bir insani fon işlevi görüyor.